Natuurlijke daklandschappen in een hoogstedelijke omgeving

Tom van Boekel, landschapsarchitect bij DELVA, internationaal opererend bureau voor landschapsarchitectuur en stedenbouw, vertelt ons waarom de vier daklandschappen van Eleven Square zo bijzonder zijn. ‘Een uniek stukje stad met waarbij het landschap de basis is voor mens, natuur en economie. Het zijn vier bijzondere biotopen, met elk een eigen groene inrichting en sfeer.’

Tom begint te vertellen: ‘Het gebied rondom de Johan Cruijff ArenA en de AFAS Live is divers, levendig en hoogstedelijk. Aan deze omgeving gaan we een bijzonder groene aanvulling doen. Want hoe fijn is het wel niet dat bewoners, naast de drukte vanuit de omgeving, in hun eigen appartementengebouw straks ook hun eigen groene ontspan- en sportplek vinden. Je hoeft niet de deur uit, maar loopt gewoon de daktuin in en vindt hier een bankje om te ontspannen en ontmoeten, urban fitness of landschappelijke wandeling richting de mulitfuntctionele sportkooi om te sporten.’

Organische daklandschappen
‘De inrichting van de daklandschappen is organisch. Niet rechttoe rechtaan, maar een natuurlijke grillige structuur van paden die als het ware door een robuuste weelderige begroeiing van heesters, bloemen en bomen ‘stroomt’. De paden leiden je van plek naar plek, langs beplanting die tijdens alle seizoenen een mooi beeld geeft van gekleurde en geurende bloemen en struiken. Deze zorgen ook het hele jaar voor nectar en beschutting, waardoor vogels en insecten zich hier thuis voelen.’

Studentenstudio’s Eleven Base aan de daktuin
‘In Eleven Base bevinden zich daklandschappen op een aantal verschillende niveaus. Op de eerste verdieping een intieme binnentuin, met een wenteltrap naar een kleine tuin op de 2^e verdieping. De studentenstudio’s liggen aan deze daktuin. Op het podiumdeel van Eleven Base ligt een groter en open daklandschap. Van hieruit heb je zicht op de omgeving. Hier komt een mulitfuntcionele sportkooi waar je o.a. kunt basketballen. Deze kooi is niet een ‘gewone’ stalen kooi, maar begroeid met klimplanten waar vogels in nestelen. Naast sporten kun je onderweg naar de sportkooi ook heerlijk ontspannen, boekje lezen, je buren ontmoeten en lekker struinen.’

Sport & spel in Eleven Home
Tom gaat verder: ‘In Eleven Home is sport & spel geïntegreerd in het ontwerp. Hier vind je tussen de begroeiing verschillende open plekken met urban fitness, zoals beugels om je aan op te trekken. Deze plek is intiem en wordt gekenmerkt door een andere biotoop. Gemixte bosschages vormen de basis om mens en natuur in harmonie samen gebruik te laten maken van het daklandschap.

Gezonde invloed
De groene daklandschappen zijn niet alleen fijn om in te vertoeven, maar bevorderen ook de gezondheid van de bewoners van Eleven Square. ‘Onderzoek wijst uit dat de aanwezigheid van natuur – zelfs het uitzicht op natuur – het welzijn van bewoners bevordert. Het stimuleert ontmoeting en sociale contacten, brengt mensen in beweging en vermindert stress. In Amsterdam, met zo’n gebrek aan ruimte, zijn deze natuurlijke daklandschappen een geweldige toevoeging aan hoogstedelijke gebieden.’

Duurzaam en koel
‘De daktuinen zorgen voor het duurzaam opvangen van regenwater. Alle daklandschappen zijn polderdaken. Dit houdt in dat deze zijn aangelegd op kratten, die het regenwater opvangen. Niet alleen fijn voor de planten op de daken, maar ook voor de temperatuur. Op warme dagen is het in de daktuinen een stuk koeler en aangenamer dan op straat.’

Grote gebaren in de openbare ruimte
‘In de openbare ruimte maken we grote gebaren door groene eilanden met een groot aantal diverse bomen te plaatsen. De groene eilanden kenmerken het gebied door hun glooiende verschijning. Het vormen herkenbare sculpturen voor Eleven Square. Fraaie statements die het plein en de straten van een enorme kwaliteit voorzien. In het hart van Eleven Square komt in de grond een water element. Onzichtbaar, zodat hier ook een event of een markt kan plaatsvinden. Aan de zuidzijde komt een groen plein, met basketbal, tafeltennis en urban fitness. Met de groene inrichting zetten we bewoners en bezoekers uit tot een gezonde leefomgeving.’

Een bijzondere leefwereld
‘We zijn op zoek gegaan naar een nieuwe en meervoudige betekenis voor het landschap die door integraal samenwerken en durven meedenken onlosmakelijk verbonden wordt met gebouw, techniek, beleid en financiële haalbaarheid. Want we zijn ervan overtuigd dat enkel genereuzegebaren vanuit het landschap ons dichter brengen bij een leefwereld waar we met zijn allen van dromen.’